Wanneer is het welzijn van een koe optimaal? Dit is een onderwerp waar veel discussies over worden gevoerd. Zo gaat de discussie tussen Wakker Dier en LTO (Land- en Tuinbouw organisatie) over de omvang van stallen. Volgens Wakker Dier zegt de omvang van een stal niets over het welzijn van de dieren. Dit omdat wanneer de omvang van de stal groter wordt, ook het aantal dieren in de stal toeneemt. Op deze manier hebben de dieren nogsteeds even veel/weinig ruimte als in een stal met een kleinere omvang. Volgens Wakker Dier zijn de gevolgen bij brand of ziekte uitbraak in zo’n megastal niet te overzien.
“Hoewel het voor een varken niet veel uitmaakt of hij in een stal leeft met 500 of 7.500 andere varkens – in beide gevallen heeft hij maximaal één vierkante meter tot zijn beschikking – zijn de gevolgen bij brand of een ziekte-uitbraak in een megastal niet te overzien.”
Volgens LTO is dit niet waar en zij zeggen juist dat zulke hypermoderne bedrijven de nieuwste technieken hebben en dus zelden worden getroffen door stalbrand.
“Volgens LTO Nederland gaat het echter om hypermoderne bedrijven waar de nieuwste technieken zijn toegepast en die voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Deze bedrijven worden zelden getroffen door een stalbrand omdat ze al voldoen aan de meest recente bouweisen.”
Maar zijn zulke megastallen wel nodig? De belangrijkste reden voor deze megastallen is namelijk dat consumenten, burgers en overheid steeds hogere eisen stellen aan de veehouderij. Dit zijn regels op het gebied van dierenwelzijn, diergezondheid en milieu. Om te kunnen voldoen aan deze extra, vaak bovenwettelijke eisen doen boeren extra investeringen. Om deze investeringen terug te kunnen verdienen en dieren extra ruimte in de stal te kunnen geven, is volgens LTO Nederland een bepaalde schaalgrootte soms nodig. Maar kan dierenwelzijn en dierengezondheid niet op een andere manier ook optimaal zijn? In de oranje cirkel is te zien welke indicatoren allemaal van belang zijn voor een goed welzijn.
Dierenwelzijn is het fysieke en gevoelsmatige welzijn van dieren. Het wordt gemeten aan de hand van verschillende indicatoren, namelijk voeding, huisvesting, gedrag en gezondheid. De term dierenwelzijn kan ook om de menselijke bekommernis om het welzijn van dieren slaan. De bezorgdheid voor het dierenwelzijn kan gebaseerd zijn op de kennis dat dieren net als mensen voelen en dus pijn kunnen lijden en dat de mens zorg voor hen moet dragen, in het bijzonder wanneer dieren in dienst worden gesteld van de mens. In dienst stellen van dieren voor de mens gebeurt bijvoorbeeld bij melkkoeien. Zij werken als het ware voor de boer, de boer is in dit geval dus verantwoordelijk voor het welzijn van zijn koeien.
In de discussie werd het volgende punt genoemd ; Om te kunnen voldoen aan deze extra, vaak bovenwettelijke eisen doen boeren extra investeringen. Om deze investeringen terug te kunnen verdienen en dieren extra ruimte in de stal te kunnen geven, is volgens LTO Nederland een bepaalde schaalgrootte soms nodig. Maar is het wel nodig om een grotere stal te ontwikkelen om zo meer geld te verdienen en te voldoen aan de welzijnseisen? Het welzijn zit niet alleen in de omvang van een stal. Er zijn veel meer factoren die meespelen. Zo hebben koeien genoeg bewegingsruimte nodig in een stal. Op deze manier kunnen ze hun natuurlijke gedrag uitoefenen. Als een koe bijvoorbeeld tochtig is, beweegt een koe aanzienlijk meer door de stal dan wanneer de koe niet tochtig is. Hier voor heeft een koe niet alleen genoeg bewegingsruimte nodig maar ook een zachte vloer. Harde en gladde vloeren kunnen ervoor zorgen dat een koe haar natuurlijke gedrag niet uit durft te oefenen of dat wanneer ze dit wel doet verwondingen op loopt. Een harde en gladde vloer kan simpel aangepast worden. Wanneer je de stal namelijk elke dag opstrooit met stro ontstaat er een zogenaamd oppot stal. De koeien hebben dan een zachte en ruwe ondergrond. Het oppotsysteem is niet alleen zacht voor de koeien om op te staan, ze zullen ook minder snel uitgelijden en verwondingen oplopen en er zullen minder snel ziektes/infecties (stinkpoot) ontstaan aan de poten omdat deze droog blijven.
Gebaseerd op deze welzijnseisen is er een stal ontworpen, deze stal is ontworpen om de verschillende partijen (Wakker Dier en LTO) in te laten zien dat je ook een stal kunt ontwerpen waarbij het welzijn en de gezondheid voorop staan zonder dat dit gelijk een megastal moet zijn.
Het idee voor de stal is uitgewerkt in een interactief 3D ontwerp. Het ontwerp is op de ‘klik hier’ button hier beneden te bekijken.